Militairen zijn getraind om in hun werk met dreiging en gevaar om te gaan. Maar eenmaal veilig is het niet zo gemakkelijk om de knop om te zetten naar ontspanning, zo is de ervaring van majoor der mariniers Frits van den Heuvel van Varik. Hij ontwikkelde de training BaseQamp, waar militairen tools krijgen aangereikt om dit te leren. Dankzij een Thema-subsidie van het ASD kan er nu een extra training voor special forces worden gegeven.
Enthousiast en gedreven, zo vertelt Frits van den Heuvel van Varik over zijn initiatief, BaseQamp. Al is dankbaarheid ook een woord dat valt: dat hij dit mag doen om collega’s te helpen. Hij ontwikkelde de driedaagse training voor militairen waarin zij leren beter om te gaan met stress en angst – wat nu eenmaal bij het beroep hoort. ‘Wij zijn natuurlijk goed getraind om daar mee om te gaan in het werk. Dan ben je scherp, sta je altijd ‘aan’. Maar op momenten dat dit niet hoeft, in een rustige situatie of privé, lukt het niet altijd om die knop uit of op neutraal te zetten.’
Stress en emoties reguleren
Dat kan vervelende gevolgen voor de gezondheid hebben, denk aan burn out, PTSS of andere (fysieke en mentale) klachten. Van den Heuvel van Varik maakte zelf ook mee hoe moeilijk dat schakelen kan zijn. Intense ervaringen op missie in Cambodja en in zijn werk bij de politie bleven hem lang bij. Door die stress en emoties onder ogen te zien hervond hij zichzelf. Dat zette hem op het spoor om een speciale training voor militairen te ontwikkelen: BaseQamp.
‘In BaseQamp worden mensen zich bewust van wat ze allemaal in hun rugzak meedragen, ook van hun kwetsbaarheid. We doen een beroep op het zelfherstellend vermogen van mensen. In een veilige en vertrouwde omgeving met verschillende oefeningen ervaren zij hoe je die stress en emoties kunt reguleren. Het is mooi om te zien wat een authentieke kracht daarbij vrij komt!’
Duurzame inzetbaarheid
Defensie vindt het uiteraard belangrijk dat personeel veilig en duurzaam kan werken; aandacht voor de (mentale) gezondheid hoort daarbij. Bij uitval is niemand gebaat. Ook speelt mee dat schaars en specialistisch personeel behouden moet blijven voor de organisatie. Daar kan BaseQamp aan bijdragen, zo is het uitgangspunt. Het afgelopen jaar werden elf BaseQamps georganiseerd, wat enthousiaste deelnemers opleverde en draagvlak in de Defensie-organisatie.
‘Het belangrijkste is dat mensen tools krijgen aangereikt om hun emoties niet weg te stoppen maar er juist kracht aan te ontlenen.’
BaseQamp: een veilige plaats
De naam BaseQamp verwijst naar een basiskamp, een veilige plek die je altijd inricht als je op missie gaat, zo legt hij uit. ‘De ‘Q’ verwijst naar de veilige zone die ieder mens in zichzelf heeft. Een plek waarin al je wijsheid en authenticiteit zit. Als je in het oog van de storm zit, kun je daar je rust vinden.’
Mentale weerbaarheid vergroten
Over het programma van BaseQamp wil de projectleider niet te veel in detail treden om het verrassingseffect te behouden. Een tip van de sluier: deelnemers worden uit hun comfortzone gehaald, met onder andere ademhalingstechnieken, blootstelling aan kou en contact met de natuur. Ze krijgen daarnaast wetenschappelijke informatie over de werking van stress, emoties en het brein. ‘Het belangrijkste is dat mensen tools krijgen aangereikt om hun emoties niet weg te stoppen maar er juist kracht aan te ontlenen. En zichzelf beter leren kennen en begrijpen. Ze ontwikkelen hun weerbaarheid en adaptief vermogen en daarmee hun duurzame inzetbaarheid.’
Nazorg en online platform voor blijvende steun
Maximaal 16 mensen kunnen meedoen aan een driedaagse BaseQamp. Elke groep heeft een buddy en er is begeleiding van een arts en psycholoog. Na afloop kunnen de deelnemers contact met elkaar houden via een afgeschermd online platform. Ook zijn er terugkomdagen waarbij zorgorganisaties betrokken kunnen worden.
Subsidie voor extra BaseQamps
Het afgelopen jaar vonden elf BaseQamps plaats waarvoor veel belangstelling was van Defensiemedewerkers uit alle lagen van de organisatie. Positieve reacties van deelnemers en de Defensie-organisatie steunen de BaseQamp-initiatiefnemer in zijn aanpak. Reden voor hem om het aantal trainingen uit te breiden en een Thema-subsidie bij het ASD aan te vragen en die kreeg hij toegekend.
‘Mooi dat we nu een extra BaseQamp in 2024 kunnen organiseren, speciaal voor leden en leidinggevenden van de special forces. Ik ben blij en dankbaar om dit te mogen doen, ik gun het iedereen om zo’n levensveranderende ervaring op te doen. En om zo mensen én de organisatie sterker te maken.’
Update augustus 2024: Thema-subsidie voor BaseQamp niet benut
De subsidie van het ASD is uiteindelijk in 2023-2024 niet benut. Momenteel worden buiten Defensie BaseQamp trainingen verzorgd: https://www.baseqamp.com/
